گزارش گروه هوش مصنوعی؛
میزان اثربخشی تمام واکسن هایی که در کشور تزریق می شوند
واکسن های ایرانی که مقابل کرونا در کشور ساخته شدند از نظر ایمنی و اثربخشی منطبق بر استانداردهای جهانی هستند و واکسیناسیون با آنها بعنوان یک وظیفه اجتماعی مهر تاییدی بر توان علمی ایرانی است.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری: «واکسن» یک فراورده زیستی است که در مقابل یک بیماری میکروبی مشخص، ایمنی فعالِ اکتسابی تولید می کند و به طور معمول برای پیش گیری از بیماریها و ایجاد ایمنی در مقابل آنها استفاده می شود. امروزه هر کودکی که متولد می شود مجموعه ای از واکسن ها را دریافت می کند تا در مقابل بیماری هایی که خاصیت اپیدمی دارند، مصون شود. آبله، سه گانه (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه)، فلج اطفال، سل، MMR (سرخک، اوریون و سرخجه)، هپاتیت بی، مننژیت مننگوکوکی، آنفلوانزا، تب زرد، تیفوس، هاری و کرونا معروف ترین بیماری هایی هستند که واکسن مؤثر دارند. واکسن ها با تقلید یک عامل عفونی – ویروس، باکتری یا دیگر میکروارگانیسم های عامل بیماری – عمل می کنند. این کار به سیستم ایمنی ما «یاد می دهد» که چگونه بطور سریع و مؤثر به این عامل واکنش نشان دهد. واکسن ها به طور معمول یک نوع ضعیف شده از یک عامل عفونی را ارائه می کنند که به سیستم ایمنی ما اجازه می دهد تا آنرا در حافظه اش ضبط کند. بدین ترتیب، پیش از این که ویروس ما را بیمار کند، سیستم ایمنی ما می تواند سریعاً آنرا شناسایی کرده و روبرو شود. از زمان بروز همه گیری کرونا، مقابله با این بیماری به روش های مختلف دغدغه اصلی پژوهشگران حوزه سلامت بود. از روش های ساده ای چون شستن دست ها و ماسک زدن تا روش های پیچیده ای همچون بررسی تغییرات ژنتیک ویروس. ویروس کووید ۱۹ از زمانی که از ووهان به جهان گسترش یافت تا حالا نقاب های مختلفی به چهره زده و همچنان جان انسان ها را می گیرد. پس از آن که ویروس کرونا به شدت در جهان گسترش یافت خیلی از پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که باید از ایمنی زایی بدن انسان بعنوان سد مقابله با بیماری استفاده کنند و بدین جهت به فکر ساخت واکسن کرونا افتادند. کشورهایی که در حوزه واکسن سازی سابقه ای داشتند پلت فرم های مختلفی را آزمایش کردند و در نهایت چندین واکسن توانستند از کوره آزمایش ها سربلند بیرون بیایند. ایران کشوری است که سابقه واکسن سازی دارد و با برنامه واکسیناسیون کشوری تا حالا توانسته است بیماری هایی همچون فلج اطفال، آبله، سرخک و بسیاری دیگر از بیماریهای عفونی را شکست دهد. از زمان ساخت واکسن های مقابل کرونا در جهان، ایران نیز به سمت تولید واکسن ضد کرونا حرکت کرد تا در این راه بتواند زودتر به دوران قبل از کرونا بازگردد. هم اکنون چند واکسن ایرانی مراحل تحقیقاتی خودرا گذرانده و وارد چرخه واکسیناسیون مقابل کرونا شده اند و در کنار واکسن های وارداتی، عملکرد خوبی را از خود نشان داده اند. اما چرا برخی فکر می کنند واکسن ها اثر ندارند. اثربخشی واکسن های کرونا که در ایران استفاده می شود در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است. هیچ واکسنی بدون حداقل ۵۰ درصد کارآیی تصویب نمی شود دکتر حمیدرضا جماعتی دبیر کمیته علمی کشوری کووید ۱۹، در این زمینه به مهر می گوید: در تمام دنیا تحقیقات بر روی جمعیت هدف برمبنای در دسترس بودن واکسن انجام می شود. هیچ واکسنی در دنیا جهت استفاده مورد تصویب قرار نمی گیرد مگر این که بیش از ۵۰ درصد کارآیی داشته باشد. البته ممکنست بالاتر از ۵۰ درصد هم در جلوگیری از سه سطح مدنظر ابتلاء، شدت بیماری و مرگ و میر کارآیی داشته باشند. وی می افزاید: بدین سبب اگر واکسنی حالا مورد استفاده قرار می گیرد فارغ از این که اسم اش چه باشد و متعلق به کدام برند باشد، حتما کارآیی دارد، البته ممکنست این کارآیی با یک درجاتی بالاتر یا پایین تر باشد. حتی واکسن فایزر که بسیاری می گویند واکسن خوبی است در یکی از کشورها مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که کارآیی آن در آن کشور زیر ۴۰ درصد است. اثربخشی بیش از ۷۰ درصدی واکسن های ایرانی کرونا در کارآزمایی بالینی دبیر کمیته علمی کشوری کووید ۱۹ می گوید: نکته مهم در مورد کارآیی واکسن های کرونا این است که بسته به نوع ویروس که در آن جامعه وجود دارد و برحسب این که سیستم ایمنی آن جامعه چگونه باشد، می تواند بر کارآیی واکسن موثر باشد. وی درباره واکسن های ایرانی یادآور می شود: در مورد اثربخشی واکسن های ایرانی نیز با توجه به این که مجوز سازمان غذا و دارو را جهت استفاده دریافت کرده اند، کارآیی آنها مشخص است. تمام واکسن های ایرانی مورد بررسی در بخش کلینیکال ترایال ها (کارآزمایی بالینی) اثربخشی متفاوتی از ۷۰ تا ۸۰ درصد داشته اند.
میزان اثربخشی دو واکسن ایرانی برکت (کوو ایران) و پاستوکووک برمبنای مطالعاتی که در انستیتو پاستور ایران در زمینه واکسن پاستوکووک که حالا در چرخه واکسیناسیون وارد شده، انجام شده است آنالیز میانی اثربخشی واکسن پروتئین نوترکیب در سه سطح پیش گیری از کووید- ۱۹، پیش گیری از موارد شدید عفونت کووید -۱۹، پیش گیری از مرگ ناشی از عفونت کووید -۱۹ در جمعیت ایرانی ۱۸ تا ۸۰ سال اعلام شده است. اثربخشی مقابل موارد علامت دار پس از دو دوز تزریق واکسن سوبرانا ۲ به میزان ۶۵ درصد و پس از تزریق دوز بوستر (یادآور) با واکسن سوبرانا- پلاس، ۹۱.۶ درصد گزارش شده است. تاثیرگذاری مقابل موارد شدید و بستری پس از ۳ دوز، ۱۰۰ درصد گزارش شده است. همین طور تاثیر واریانت دلتا بر اثربخشی واکسن های مختلف موجود در دنیا در سه منطقه مدیترانه و آمریکای شمالی در زمان غلبه این سویه هم در این موسسه بررسی شده است و در نهایت اثربخشی رژیم ۳ دوزه واکسن سوبرانا ۲ در پیش گیری از موارد قطع علامتدار ۷۰.۵۸ درصد، در پیش گیری از موارد قطعی بستری ۹۱.۷۶ درصد و در پیش گیری از موارد قطعی شدید ۸۳.۵۲ درصد بیان شده است. دکتر علیرضا بیگلری رییس انستیتو پاستور ایران در تازه ترین بررسی مطالعه واکسن پاستوکووک در مقابل دو واریانت بسیار واکسن گریز کووید ۱۹ در ایران گفته است: این واکسن بر روی ۲۴ هزار نفر در ۸ دانشگاه علوم پزشکی کشور مورد آزمایش قرار گرفت. مطالعات نشان داد که ۹۸.۹ درصد از افرادی که واکسن پاستوکووک را دریافت می کنند، در بدن شان آنتی بادی تولید می شود و ۹۱.۷ درصد از افرادی که با این واکسن واکسینه می شوند به فرم شدید بیماری مبتلا نشده و نیاز به بستری پیدا نمی کنند که بسیار باارزش است. همین طور ۷۰ درصد از افراد مورد مطالعه نیز واجد بیماری علامتدار نشدند که این نه فقط در کشور، بلکه در سطح واکسن های دنیا هم از نتایج بسیار مهم تلقی می شود. نتایج مطالعات در حوزه کارآزمایی بالینی واکسن برکت نیز نشان میدهد در زمان غلبه واریانت دلتا و برمبنای آنالیز میانی تحویل سازمان غذا و دارو شده، تزریق دو دز واکسن کوو ایران برکت می تواند در حدود ۸۴ درصد (به صورت میانگین بین ۵۴ تا ۹۶ درصد) از موارد بحرانی ای که بیمار نیاز به بستری در آی سی یو داشته باشد یا نیازمند به اقدامات تهاجمی پزشکی شود، پیشگیری کند. همین طور حدود ۷۱ درصد (بین ۶۳ تا ۷۶ درصد) تزریق دو دز واکسن کوو ایران برکت از بستری شدن افراد در بیمارستان پیشگیری می کند. نظارت دو مجموعه اصلی وزارت بهداشت بر تمام واکسن های ایرانی کرونا دکتر احسان شمسی گوشکی دبیر کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش درباره بررسی اثربخشی واکسن های ایرانی کرونا و تایید آنها از طرف کمیته اخلاق به مهر می گوید: تمام واکسن های ایرانی کرونا که کلینیکال ترایال (کارآزمایی بالینی) آنها در ایران انجام می شود تحت نظارت دو مجموعه اصلی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند. وی می افزاید: سازمان اصلی نظارت کننده سازمان غذا و دارو است و بعنوان رگولاتری دارویی کشور نظارت کامل بر این مساله دارد. نهاد دیگری که بر این مسئله نظارت می کند کمیته های اخلاق در پژوهش است که در مورد واکسن ها تنها کمیته ملی اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی یا همان کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت این کار را انجام می دهد.
به مردم اطمینان می دهم، هم ایمنی و هم اثربخشی واکسن هایی که در داخل کشور تولید می شود در فازهای یک، دو و سه توسط نهادهای ناظر خصوصاً سازمان غذا و دارو کنترل می شود و نظارت بسیار دقیقی منطبق بر استانداردهای جهانی روی این واکسن ها صورت می گیرد. بنا بر این می توانم بگویم وقتی واکسنی از طرف سازمان غذا و داروی ایران تایید می شود مردم می توانند با خیال آسوده آنرا مصرف کنند شمسی گوشکی تاکید می کند: به مردم اطمینان می دهم، هم ایمنی و هم اثربخشی واکسن هایی که در داخل کشور تولید می شود در فازهای یک، دو و سه توسط نهادهای ناظر خصوصاً سازمان غذا و دارو کنترل می شود و نظارت بسیار دقیقی منطبق بر استانداردهای جهانی روی این واکسن ها صورت می گیرد. بنا بر این می توانم بگویم وقتی واکسنی از طرف سازمان غذا و داروی ایران تایید می شود مردم می توانند با خیال آسوده آنرا مصرف کنند. دبیر کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت یادآور می شود: در عین حال واکسن های خارجی هم وقتی می خواهد وارد ایران شود، ابتدا داده های موجود در مورد آن واکسن ها توسط سازمان غذا و دارو بررسی می شود. این طور نیست که بدون بررسی واکسنی وارد شود و در چرخه واکسیناسیون قرار گیرد. وی می گوید: ضمن این که مطالعات مختلفی در کشور در حوزه واکسن در حال انجام می باشد اما جزییات این مطالعات همچون جمعیت مورد مطالعه آنها، شرایط اپیدمیولوژیک مختلفی که در زمان انجام مطالعه حاکم بوده است، میزان چرخش ویروس، سویه های غالب در آن زمان، روش انجام مطالعه و سایر عوامل با هم متفاوت می باشد. ضمن این که تفسیر نتایج یک پژوهش کار بسیار مشکلی است. ممکنست در یک تحقیق داده های مختلفی جمع آوری شوند اما تفسیر این داده ها کار بسیار فنی است که دانشمندانی که بر ابعاد مختلف موضوع اشراف دارند می توانند آنرا تفسیر کنند. مردم به اظهارنظر رسمی وزارت بهداشت درباره واکسن ها اعتماد کنند شمسی گوشکی یادآور می شود: بنا بر این خیلی مهمست که مردم به اظهارنظر رسمی وزارت بهداشت که این داده ها را جمع آوری می کند، در جلسات گوناگون با حضور بزرگان جامعه پزشکی و خرد جمعی این نتایج را تفسیر می کند و در نهایت تصمیم می گیرند؛ اعتماد کنند. وی تاکید می کند: هم اکنون برمبنای آنچه که دانشمندان در کل دنیا و من جمله کشور ما به نتیجه رسیده اند، یک واکسیناسیون با واکسن هایی که حالا تزریق می شود یکی از با اهمیت ترین راه های مقابله با کرونا است. این مساله مورد تاکید همه مقامات بلند پایه سیاسی و همین طور دانشمندان و نخبگان و بزرگان سیستم سلامت هم است. واکسیناسیون کرونا یک تصمیم شخصی نیست، یک وظیفه اجتماعی است دبیر کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش خاطرنشان می کند: همه مردمی که تا حالا واکسن نزده اند لازم است برای ایمنی خود و سایرین برای واکسن زدن اقدام نمایند. واکسیناسیون کرونا یک تصمیم شخصی نیست، یک وظیفه اجتماعی است. دلیل این تاکید این است که اگر فردی که باید واکسن بزند، واکسن نزند تنها خودش را در معرض خطر قرار نمی دهد بلکه دیگران را هم با خطر مواجه می کند. تا آن زمان که همه گیری کنترل نشده است شرایط کشور بسیار ویژه خواهد بود. وی می گوید: تا زمان کنترل همه گیری، جامعه با محدودیت های زیادی روبرو است و همه ابعاد زندگی شهروندان تحت تأثیر این همه گیری است همچون این که بچه ها نمی توانند مدرسه بروند، کسب وکارها باز نمی شوند و… بدین جهت بطور قطع کسانی که ضد واکسن صحبت و تبلیغ می کنند و مردم را بدون وجود دلیلهای علمی می ترسانند در مقابل رفتارهایشان مسئول هستند برای اینکه بهداشت و سلامت عمومی را تهدید می کنند. این در حالیست که مقامات بلندپایه کشور، دانشگاهیان، مسؤولین سیستم سلامت و سایر گروههای مرجع نخستین کسانی بودند که واکسن تزریق کردند به جهت اینکه به مردم نشان دهند که به واکسیناسیون کرونا اعتماد دارند. اثربخشی مناسب ۳ واکسن ایرانی شمسی گوشکی با تاکید بر این نکته که برای کنترل این همه گیری راهی به جز اعتماد به نهاد علم و خرد جمعی که در نهادهایی مانند وزارت بهداشت با حضور متخصصان شکل گرفته است، نیست، اضافه می کند: مردم اطمینان داشته باشند برای کارشناسان فنی و علمی این نهادهای تخصصی بیش و قبل از همه چیز سلامت تک تک مردم در اولویت قرار دارد. کماکان پیشنهادم این است که مردم به نظر رسمی وزارت بهداشت اطمینان کنند برای اینکه راه دیگری غیر از واکسیناسیون گسترده برای کنترل وضعیت فعلی همه گیری نیست. دبیر کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت اضافه می کند: دانشمندان، متخصصین و نمایندگان مردم در کمیته های اخلاق در پژوهش که نهادهای مستقلی هستند کاملاً به این مساله اشراف دارند و وقتی واکسن ها مراحل تحقیقات شان را طی می کنند، اگر هر مشکلی ببینند بلافاصله جلسات مفصلی گذاشته می شود که آیا این مشکل به واکسن مربوط است یا خیر. اگر مشکلی وجود داشته باشد اجازه ادامه کارآزمایی بالینی داده نمی گردد. بااینکه که خوشبختانه تا حالا کارآزمایی های بالینی واکسن کووید - ۱۹ در ایران به خوبی پیش رفته است. وی تاکید می کند: خوشبختانه واکسن هایی که تا حالا مجوز وزارت بهداشت را برای تزریق عمومی دریافت کرده اند، واکسن هایی بوده اند که بنا بر اعلام سازمان غذا و دارو به لحاظ ایمنی سطح استاندارد مناسبی داشته اند و سه واکسن ایرانی که مجوز دریافت کرده اند نیز از نظر اثربخشی وضعیت مناسبی داشته اند. ضمن این که کماکان نظارت ها هم ادامه دارد.
وضعیت اثربخشی واکسن های خارجی در زمان غلبه سویه دلتا کووید ۱۹ بر اساس گزارش نشریه فورچون در آگوست سال جاری پژوهشگران متوجه شدند واکسن های سینوواک و سینوفارم چین در کل ۷۰ درصد در جلوگیری از مبتلاشدن به کووید ۱۹ در بازه شیوع سویه دلتا این بیماری در شهر گوانگژو موثر بوده اند. این تحقیق بیش از ۱۰ هزار فرد مبتلا به بیماری و افراد نزدیک به آنها را رصد کرد. همین طور این تحقیق نشان داد واکسن ها در جلوگیری از نوع شدید کووید ۱۹ و مرگ و میر ناشی از آن ۱۰۰ درصد کارآمد هستند. از طرف دیگر رویترز نیز در ماه جولای به تحقیقی اشاره نمود که در نشریه «نیوانگلند ژورنال آو مدیسن» انتشار یافته بود کارآمدی واکسن آسترازنکا و چند واکسن دیگر را بر طبق داده های واقعی بررسی نموده بود. بر طبق این تحقیق دو دوز از واکسن آسترازنکا در مقابل سویه دلتا ویروس کرونا ۶۷ درصد کارآمد است. نشریه ساینس اوگ نیز در گزارشی درباره واکسن اسپوتنیک V روسیه نیز نوشته است برپایه گزارشی که در سرورmedRxiv پخش شده، این واکسن در مقابل سویه دلتا کارآمدی مناسبی دارد. تحقیقی در جمعیتی ۱۴ هزار نفری نشان میدهد تزریق ۲ دوز از این واکسن خطر بستری شدن در نتیجه مبتلاشدن به کووید ۱۹ را ۸۱ درصد می کاهد و از لطمه جدی به ریه جلوگیری می کند. عدم مجوز به یک واکسن تا زمان محرز نشدن اثربخشی بنظر می رسد با اهمیت ترین نکته ای که تعدادی از مخالفان واکسن از آن غفلت می کنند موضوع اثربخشی در پیش گیری از بستری شدن و مرگ و میر افراد در اثر ابتلاء به کرونا است. دکتر حسین وطن پور استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و نماینده وزیر بهداشت و مدیر اجرائی پروژه واکسن داخلی COVID-۱۹ در این زمینه به مهر می گوید: درباره اثربخشی واکسن های تولید داخل باید گفت ما در وزارت بهداشت طبق پروتکلهای مصوبه سازمان غذا و دارو حرکت می نماییم. وی می گوید: گرفتن مجوز از سازمان غذا و دارو و گرفتن مجوز از کمیته اخلاق از با اهمیت ترین نهادهای تایید کننده واکسن های داخلی هستند. همین طور کمیته های نظارتی بر روند کار تولید یک واکسن کار می کنند. تا آن زمان که اثربخشی واکسن های ایرانی برای وزارت بهداشت محرز نشود اصلاً اعلام نمی گردد. وطن پور به موضوع اطلاع رسانی های کارآزمایی بالینی اشاره می کند و می گوید: بنظر می رسد شاید اطلاع رسانی ها و رسانه ای کردن کارآزمایی بالینی واکسن ها بیشتر از این که مردم را مطمئن کند، آنها را نگران کرده است. در همه جای دنیا کارآزمایی بالینی هیچ دارو و واکسنی اعلام عمومی ندارد و هر شرکت داروسازی بعد از طی روند کار و اتمام مطالعات فاز یک، فاز دوم و فاز سوم و حتی بعد از فاز سه عوارض جانبی نادر را جمع آوری می کند و در نهایت محصول را به بازار عرضه می کند و در این راه تنها مقالات علمی منتشر می کند. وی اضافه می کند: اما در مورد واکسن های ایرانی وقتی فازهای مطالعاتی خبری شد، مردم بیش از آنکه مطمئن شوند، نگران شدند که آیا این واکسن ها اثر دارند یا خیر. اما واقعیت این است که واکسن های تولید داخل تمام مراحل را طی کرده اند و آزمایش ها را در سنین مختلف همچون ۱۲ تا ۱۸ سال، ۱۸ تا ۵۰ سال و ۵۰ سال به بالا برای آنها انجام شده است، تمام تست ها با وسواس بسیار بالا آنالیز می شود برای اینکه تولید کننده داخلی می داند که اگر خطا کند چقدر این مساله برایش گران تمام می شود بدین سبب با وسواس بسیار بالا این کار پیش می رود. مردم نگران اثربخشی واکسن های ایرانی کرونا نباشند مدیر اجرائی پروژه واکسن داخلی COVID-۱۹ می گوید: تمامی واکسن های ایرانی کرونا در نسخه های گوناگون پیش رفته است و تعدادی از آنها مانند پاستور و برکت ایمنی زایی خوبی به وجود آورده اند. بدین سبب مردم نباید نگران اثربخشی واکسن های ایرانی باشند.
اثربخشی یک واکسن به چند دسته تقسیم می شود. وقتی می گوییم اثربخشی واکسن تا چه اندازه است میزانی مدنظر است که چقدر از ابتلاء جلوگیری می کند که این بسیار مهم می باشد. بخش دیگری از اثربخشی به این برمی گردد که اگر فرد مبتلا شود چقدر عوارض شدید منجر به بستری دارد. معنای دیگر اثربخشی این است که اگر فرد بستری شد، چقدر احتمال فوت دارد. وی درباره موضوع اثربخشی واکسن می گوید: اثربخشی به چند دسته تقسیم می شود. وقتی می گوییم اثربخشی واکسن تا چه اندازه است میزانی مدنظر است که چقدر از ابتلاء جلوگیری می کند که بسیار مهم می باشد. یک قسمتی از اثربخشی مدنظر است که اگر فرد مبتلا شود چقدر عوارض شدید منجر به بستری دارد. معنای دیگر اثربخشی این است که اگر فرد بستری شد، چقدر احتمال فوت دارد. وطن پور می افزاید: در حقیقت در بررسی واکسن ها تست هایی انجام می شود که ببیند یک واکسن چقدر ایمنی سلولی و چقدر ایمنی هومورال را بالا می برد و نتیجه آخر این که تست های مختلفی انجام می شود که وقتی می گوییم واکسنی اثربخش است در حقیقت میزان ابتلاء کاهش پیدا کند. در بعضی از خانواده ها مشاهده شده که کسانی که واکسن نزده اند کرونا گرفته اند و کسانی که واکسن زده اند کرونا نگرفته اند. پس نخستین شرط واکسن این است که فرد کرونا نگیرد و دوم این که اگر فرد به کرونا مبتلا شد عوارض شدید منجر به بستری نداشته باشد و اگر هم بستری شد منجر به مرگ نشود. اثربخشی در سطوح ابتلاء، بستری و مرگ در تمام واکسن های ایرانی ضد کرونا وی تاکید می کند: تمام واکسن های ایرانی ضد کرونا که در کشور تولید شده است اثرات خوبی را در این سه حوزه داشته اند. ضمن این که اثرات آنرا در جامعه می بینیم. اگر مردم ماسک زدن و استفاده از ضد عفونی کننده را در کنار واکسن رعایت نمایند مطمئناً میزان ابتلا، میزان بستری و میزان مرگ کاهش پیدا می کند. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به این نکته اشاره می کند که موضوع بررسی اثربخشی واکسن های ایرانی و خارجی همیشه در حال انجام می باشد و اضافه می کند: قسمتی از کار حرفه ای در شرکت های دارویی این است که وقتی یک محصول در داخل تولید می شود و معادل خارجی دارد حتما عوارض و اثرات آنرا نه در مرحله ورود به بازار بلکه در ضمن دوره کنترل کنند. از همین رو کنترل مرتب یک محصول با نمونه های خارجی یکی از سوژه های مارکتینگ دارویی است و در مورد واکسن های ضد کرونا نیز این کار در حال انجام می باشد. مدیر اجرائی پروژه واکسن داخلی COVID-۱۹ درباره واکسن های ایرانی و نمونه های خارجی می گوید: درحال حاضر واکسن اکتوور همانند اسپوتنیک روسیه ایمنی زایی ایجاد کرده، اثربخشی واکسن پاستور همانند واکسن کوبایی است چونکه واکسن کوبا تا حالا یکی از بهترین واکسن های ضد کرونای جهان بوده و حتی در کوبا به بالای ۱.۵ میلیون کودک تزریق شده است و هیچ عوارض خطرناکی نداشته است. برکت هم قابل مقایسه با سینوفارم و سایر واکسن های نوع غیرفعال است و ایمنی زایی و اثربخشی آن بطور قطع از سینوفارم کمتر نیست. تامین ۱۴ میلیون دوز واکسن های ایرانی کرونا تاکنون وی تاکید می کند: البته ژن و گونه هر جمعیتی ممکنست در ایمنی زایی واکسن ها موثر باشد اما بطور کلی وقتی بیش از ۵۵ درصد ایمنی زایی در یک واکسن مشاهده می شود به مدلول اطمینان به واکسن است. در مجموع واکسن های ایرانی کرونا ۱۴ میلیون دوز تولید و توزیع شده اند. وطن پور به اهمیت تولید واکسن کرونا در داخل کشور اشاره کرده و خاطرنشان می کند: ما هر سال ۱۲۰ میلیون دوز واکسن نیاز داریم و مشخص نیست هر سال این میزان پول داشته باشیم که بتوانیم از خارج واکسن بخریم. پس باید روی پای خود بایستیم و تولید کنندگان داخلی را حمایت نماییم و قیمت ها را برای آنها مشخص کرده و با آنها قرارداد ببندیم. نمی توانیم تولید کننده داخلی را معلق نگه داریم و انتظار داشته باشیم با سرمایه های خودشان تولید کنند و پول آنها را ندهیم. وی تاکید می کند: اگر واکسن سازها بدون قرارداد و بدون مجوز سازمان غذا و دارو، واکسن تولید کنند هر مقدار واکسن که تولید کنند مورد سوال قرار می گیرند. دلیل آن این است که مشتری واکسن دولت می باشد. منطقی نیست که واکسن سازها بدون قراردادهای دولتی و مشخص بودن وضعیت شان واکسن تولید کنند. بدین سبب باید سیستم واکسن سازی را مورد حمایت قرار دهیم. به گزارش گروه هوش مصنوعی به نقل از مهر، واکسیناسیون مقابل کرونا در کشور شتاب بی سابقه ای گرفته و الان بیش از هر زمان دیگری نیازمند اطمینان به توان علمی پژوهشگران و متخصصان کشورمان هستیم. همانطور که سال ها پیش با واکسن های ساخت ایران توانستیم ریشه چندین بیماری را بخشکانیم امروز هم می توانیم با گسترش زیرساخت ها و حمایت و اطمینان به واکسن سازی ایرانی بر کرونا غلبه نماییم.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب