اخطار محققان نسبت به کاهش چشم گیر آب در دو حوضه آبریز مهم کشور
به گزارش گروه هوش مصنوعی، مطالعه محققان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران نشان داده است که برف و باران بعنوان دو منبع مهم آب سطحی در دو حوضه آبریز کارون بزرگ و کرخه طی چهار دهه اخیر کاهش قابل ملاحظه ای یافته است.
به گزارش گروه هوش مصنوعی به نقل از دانشگاه تهران، این پژوهش که با سرپرستی دکتر سید موسی حسینی دانشیار دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران انجام شده، تغییرات عامل های اقلیمی و مؤلفه های بیلان آب رودخانه ها در دو حوضه آبریز بزرگ ایران، حوضه کارون بزرگ و کرخه با ترکیب داده های چندمنبعی زمینی، سنجش ازدور ماهواره ای و داده های اقلیمی شبکه ای ERA5-Land برای یک دوره زمانی بلند مدت ۴۰ ساله (۱۳۹۵-۱۳۵۵) مورد پایش قرار گرفته است.
دکتر حسینی در رابطه با یافته های این پژوهش اظهار داشت: «نتایج نشان داد که برف و باران بعنوان دو منبع مهم آبی در هر دو حوضه آبریز در این بازه زمانی کاهش قابل ملاحظه ای یافته و در حوضه کارون بزرگ کاهش بیشتری نسبت به حوضه کرخه داشته است. از سوی دیگر میزان ذوب برف باریده در هر دو حوضه، با افزایش دمای هوا و دمای سطح حوضه آبریز افزایش پیدا کرده و نتیجتاً ماندگاری این برف که به طور عمده در ارتفاعات زاگرس برای هر دو حوضه آبریز رخ می دهد، رو به کاهش گذاشته است. این تغییر هم در حوضه کارون بزرگ نسبت به حوضه کرخه شدیدتر است.»
سرپرست تیم تحقیقاتی توضیح داد: «جریان دبی رودخانه ای در سه ایستگاه تنگِ پنج (۴۸ درصد کاهش) و اهواز (با ۵۰ درصد کاهش) که بر روی رودخانه کارون قرار دارند و ایستگاه کرخه بر روی رودخانه کرخه (۸۰ درصد کاهش) در بازه مورد مطالعه کاسته شده است. این کاهش جریان دبی رودخانه ای گرچه با همه پارامترهای مورد بررسی رابطه مفهوم داری دارد، اما بالاترین رابطه مفهوم دار بین جریان رودخانه ای با بارندگی و ذوب برف، دما برای هر سه ایستگاه آبسنجی مشاهده شد.»
وی اضافه کرد: «از طرف دیگر در دوره های کوتاه مدت ۱۰ ساله بین تغییرات کاهشی جریان رودخانه ای با افزایش اراضی کشاورزی در هر سه ایستگاه بالاترین رابطه مفهوم دار مشاهده شد که حکایت کننده از تأثیرگذاری این عامل، بر دبی رودخانه ای در پایین دست هر دو حوضه آبریز است.»
عضو گروه جغرافیای طبیعی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران اظهار داشت: «این مطالعه نشان داد که ترکیب داده های زمینی و سنجش ازدور ماهواره ای مبنای مهمی برای کمی سازی تغییرات بیلان آب رودخانه ها در جواب تغییرات عوامل آبی-اقلیمی هستند و میتوان از آن، در مدیریت منابع آب و رفع چالش های پیش رو دو حوضه بهره برد.»
دکتر حسینی، در انتها اضافه کرد: «این گروه پژوهشی آمادگی دارد که در همکاری با نهادهای اجرایی ذی ربط، چالش های پیش روی منابع آب به تفکیک حوضه های آبریز و عوامل مؤثر در چالش منابع آب کشور را شناسایی و راهکارهایی برای کاهش تنش های آینده عرضه نماید.»
نتایج این پژوهش، اخیرا از جانب انتشارات اشپرینگر-نیچر در چارچوب مقاله ای در نشریه بین المللی International Journal of Environmental Research به چاپ رسیده است.
منبع: گروه هوش مصنوعی
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب